ارتودنسی یکی از روش‌های متداول در دندانپزشکی برای مرتب کردن دندان‌های نامنظم و اصلاح ناهنجاری‌های فک است. امروزه دو نوع رایج درمان ارتودنسی وجود دارد که اغلب مورد مقایسه قرار می‌گیرند: ارتودنسی سیمی (ارتودنسی ثابت فلزی) و ارتودنسی شفاف (ارتودنسی نامرئی). ارتودنسی سیمی همان براکت‌ها و سیم‌های فلزی سنتی است که به سطح دندان‌ها متصل می‌شود، در حالی که ارتودنسی شفاف معمولا به نوعی پلاک یا الاینر پلاستیکی شفاف (مانند سیستم اینویزیلاین) گفته می‌شود که روی دندان‌ها قرار می‌گیرد و تقریباً نامرئی است. بسیاری از افرادی که قصد مرتب‌سازی دندان‌های خود را دارند این سوال را می‌پرسند که ارتودنسی شفاف بهتر است یا سیمی و کدام روش برای آنها مناسب‌تر خواهد بود. برای پاسخ به این پرسش، در ادامه هر یک از این دو روش را توضیح داده و مزایا و معایب آنها را بررسی می‌کنیم تا تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری داشته باشید.
ارتودنسی سیمی چیست و چگونه عمل می‌کند؟
ارتودنسی سیمی یا ارتودنسی ثابت فلزی قدیمی‌ترین و متداول‌ترین روش ارتودنسی است. در این روش، براکت‌های کوچکی که اغلب از جنس فلز (یا گاهی سرامیک) هستند به صورت ثابت با چسب مخصوص روی سطح جلویی دندان‌ها چسبانده می‌شوند. سپس یک سیم فلزی ظریف از میان براکت‌ها عبور داده می‌شود و با کمک کش‌های الاستیکی مخصوص (بندهای لاستیکی کوچک) براکت‌ها را به هم متصل نگه می‌دارد. این مجموعه براکت و سیم، با اعمال فشار مداوم و کنترل‌شده بر دندان‌ها، به مرور زمان باعث حرکت دندان‌ها به موقعیت صحیح می‌شود. متخصص ارتودنسی به طور منظم (معمولاً ماهی یک‌بار) سیم‌ها را تنظیم می‌کند تا نیروهای لازم به دندان‌ها اعمال شود و بدین ترتیب طی چند ماه تا چند سال (بسته به شدت ناهنجاری) دندان‌ها ردیف و مرتب می‌شوند.
مزایای ارتودنسی سیمی:
ارتودنسی ثابت فلزی به دلیل سال‌ها استفاده، یک روش کاملاً مطمئن و موثر محسوب می‌شود. مهم‌ترین مزایای آن عبارت‌اند از:
- قابلیت درمان گسترده: براکت‌های فلزی برای تقریباً هر نوع ناهنجاری ساده یا پیچیده‌ی دندان و فک قابل استفاده هستند. فرقی ندارد دندان‌ها فقط کمی نامرتب باشند یا مشکلات شدیدتر مانند بهم‌ریختگی شدید، مشکلات بایت (جلو یا عقب بودن فک‌ها) یا چرخش و زاویه‌داری دندان‌ها وجود داشته باشد؛ ارتودنسی سیمی می‌تواند همه این موارد را اصلاح کند. به همین دلیل در درمان ناهنجاری‌های پیچیده و شدید، معمولاً براکت‌های ثابت انتخاب مناسبتری هستند.
- نتیجه‌دهی دقیق و پایدار: چون براکت‌ها به دندان‌ها چسبیده‌اند و نیرو توسط سیم‌ها به طور مداوم اعمال می‌شود، کنترل دقیقی روی حرکات دندان‌ها وجود دارد. بنابراین نتیجه‌ی نهایی درمان با ارتودنسی سیمی قابل پیش‌بینی‌تر و قابل اعتمادتر است و در بسیاری از موارد به یک ردیف شدن کامل‌تر دندان‌ها منجر می‌شود. همچنین برخی مطالعات اشاره کرده‌اند که درمان با براکت‌های ثابت ممکن است پایداری بلندمدت بیشتری داشته باشد و احتمال بازگشت ناهنجاری (relapse) را کمتر کند.
- سرعت درمان در موارد پیچیده: بسته به شرایط، ارتودنسی ثابت می‌تواند در مدت زمان نسبتاً کوتاه‌تری ناهنجاری‌های شدید را اصلاح کند. به طور کلی در موارد مشکلات شدید، براکت‌های فلزی به دلیل اعمال نیروهای مداوم و قوی‌تر، دندان‌ها را سریع‌تر حرکت می‌دهند. البته طول دوره‌ی درمان به میزان بهم‌ریختگی اولیه هم بستگی دارد، اما در بسیاری از بیماران زمان رسیدن به نتیجه دلخواه با روش سیمی کمتر از روش شفاف است.
- عدم وابستگی به همکاری بیمار: براکت‌های سیمی به دندان‌ها چسبیده‌اند و بیمار نمی‌تواند آنها را از دهان خارج کند. این ویژگی باعث می‌شود که درمان وابسته به نظم بیمار نباشد. برخلاف پلاک‌های متحرک که نیاز به همکاری در استفاده منظم دارند، در ارتودنسی ثابت حتی اگر بیمار فراموش کند یا تنبلی کند، دستگاه همیشه در دهان است و کار خود را انجام می‌دهد. بنابراین برای کودکان یا افرادی که احتمال دارد دستورالعمل‌ها را خوب رعایت نکنند، ارتودنسی ثابت انتخاب امن‌تری است. همچنین امکان گم شدن یا جا گذاشتن دستگاه وجود ندارد، چون اصلاً درنمی‌آید.
- هزینه‌ی نسبتاً کمتر: در بسیاری از موارد هزینه‌ی ارتودنسی سیمی کمتر از ارتودنسی شفاف است. براکت‌ها و سیم‌ها مستقیماً توسط متخصص در مطب نصب و تنظیم می‌شوند و نیاز به ساخت وسایل سفارشی گران‌قیمت در لابراتوار نیست. بنابراین برای بیمارانی که بودجه محدودتری دارند، روش سیمی گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تری است.
معایب ارتودنسی سیمی:
در کنار مزایای فوق، ارتودنسی ثابت فلزی معایبی نیز دارد که برای برخی افراد آزاردهنده است:
- ظاهر فلزی و دیده شدن دستگاه: بزرگ‌ترین ایراد براکت‌های فلزی مشهود بودن آنها روی دندان‌ها است. هنگام صحبت یا لبخند، سیم‌ها و براکت‌های فلزی به وضوح دیده می‌شوند و این برای بسیاری از افراد (خصوصاً بزرگسالانی که در محیط‌های اجتماعی یا کاری هستند) خوشایند نیست. از نظر زیبایی، ارتودنسی سیمی جلب توجه می‌کند و برخی افراد را خجالت‌زده می‌کند.
- احساس ناراحتی و زخم‌های دهانی: براکت‌ها و سیم‌ها در ابتدا ممکن است باعث ناراحتی داخل دهان شوند. در هفته‌های اول پس از نصب براکت، تا زمانی که دهان عادت کند، امکان دارد قسمت داخلی لب‌ها یا گونه‌ها دچار سوزش یا زخم‌های کوچک از تماس با براکت شود. سیم‌های ارتودنسی گاهی انتهای تیز دارند که باید توسط پزشک تنظیم یا پوشانده شود تا دهان را آزار ندهد. هرچند با گذشت زمان این ناراحتی‌ها کمتر می‌شود، ولی در کل براکت‌های فلزی به راحتی پلاک‌های شفاف نیستند.
- مشکل در بهداشت دهان و دندان: وجود براکت و سیم روی دندان‌ها، کار مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را دشوارتر می‌کند. ذرات غذا به راحتی دور براکت‌ها و زیر سیم‌ها گیر می‌کنند و باید با دقت و صرف وقت بیشتری دندان‌ها را تمیز کرد. اگر شخص در طول درمان ارتودنسی ثابت به‌خوبی از مسواک و نخ دندان استفاده نکند، خطر تجمع پلاک میکروبی و ایجاد پوسیدگی یا لکه روی دندان‌ها وجود دارد. بنابراین رعایت بهداشت در دوران ارتودنسی سیمی بسیار حیاتی است و نیاز به دقت و حوصله دارد.
- محدودیت‌های غذایی: بیمارانی که ارتودنسی سیمی دارند باید در رژیم غذایی خود محتاط باشند. خوراکی‌های بسیار سفت (مثل ته‌دیگ، آب‌نبات سفت، یخ) یا چسبناک (مثل تافی، آدامس، کارامل) می‌توانند به براکت‌ها آسیب بزنند؛ مثلاً سبب خم شدن سیم یا کنده شدن براکت از روی دندان شوند. در صورت شکستن براکت یا سیم، تا زمان تعمیر آن توسط پزشک، روند درمان متوقف می‌شود و حتی شکستگی‌های مکرر می‌تواند طول درمان را بیشتر کند. بنابراین لازم است طی درمان ثابت، از برخی غذاها پرهیز کنید یا با احتیاط زیاد مصرف کنید.
- نیاز به ویزیت‌های مکرر: در ارتودنسی ثابت برای تنظیم دستگاه و نظارت بر حرکت دندان‌ها باید به طور منظم (معمولاً ماهی یک بار) به مطب دندانپزشک مراجعه شود. هر بار پزشک براکت‌ها و سیم را بررسی کرده و در صورت لزوم سیم را سفت‌تر یا تنظیم می‌کند تا حرکت دندان‌ها ادامه یابد. این مراجعات ماهانه برای برخی افراد که در شهر دیگری هستند یا مشغله زیادی دارند ممکن است دشوار یا زمان‌بر باشد. در مقابل، همان‌طور که خواهیم گفت، ارتودنسی شفاف دفعات ویزیت کمتری نیاز دارد.
با در نظر گرفتن این مزایا و معایب، مشخص می‌شود که ارتودنسی سیمی همچنان یک روش موثر، کارآمد و همه‌کاره در درمان بهم‌ریختگی دندان‌ها است؛ اما مشکلاتی مانند دیده شدن دستگاه و دشواری‌های بهداشتی و غذایی ممکن است برخی را به فکر گزینه‌های جایگزین بیندازد. یکی از این گزینه‌های جدیدتر، ارتودنسی شفاف یا نامرئی است که در ادامه آن را بررسی می‌کنیم.
ارتودنسی شفاف یا نامرئی چیست و چگونه انجام می‌شود؟
ارتودنسی نامرئی یا شفاف یک روش نسبتاً جدیدتر در ارتودنسی است که بدون براکت و سیم فلزی انجام می‌شود. متداول‌ترین نوع ارتودنسی نامرئی استفاده از الاینرهای شفاف پلاستیکی (مانند سیستم Invisalign) است. در این روش ابتدا از دهان و دندان‌های بیمار قالب‌گیری دقیق یا اسکن سه‌بعدی انجام می‌شود و بر اساس طرح درمان ارتودنتیست، یک سری پلاک‌های شفاف مخصوص (به نام الاینر) به صورت سفارشی در لابراتوار ساخته می‌شود. هر الاینر پلاستیکی شکل اندکی متفاوت با قبلی دارد و با قرار گرفتن روی دندان‌ها، آنها را کمی بیشتر به موقعیت مطلوب حرکت می‌دهد.
بیمار باید هر الاینر را حدود ۲ هفته و تقریباً ۲۰ تا ۲۲ ساعت در شبانه‌روز روی دندان‌هایش قرار دهد و فقط هنگام غذا خوردن، آشامیدن نوشیدنی‌های غیرآبی، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن آن را دربیاورد. پس از دو هفته، الاینر بعدی که کمی متفاوت است جایگزین می‌شود. به این ترتیب دندان‌ها به تدریج طی چند ماه یا چند هفته (بسته به تعداد الاینرها) حرکت کرده و در نهایت در جای صحیح خود ردیف می‌شوند. کل دوره درمان با ارتودنسی شفاف می‌تواند از چند ماه تا حدود دو سال متغیر باشد که کاملاً به میزان نامرتبی اولیه دندان‌ها و همچنین میزان همکاری بیمار بستگی دارد. در موارد بهم‌ریختگی خفیف، ممکن است درمان نامرئی در کمتر از یک سال تکمیل شود؛ اما مشکلات پیچیده‌تر می‌توانند زمان طولانی‌تری نیاز داشته باشند یا حتی کاندید مناسبی برای الاینر نباشند.
انواع دیگری از ارتودنسی‌های کمتر مشهود نیز وجود دارند که گاهی در دسته “نامرئی” قرار می‌گیرند، از جمله براکت‌های سرامیکی شفاف (که همرنگ دندان هستند) و ارتودنسی لینگوال (قرار دادن براکت‌های مخصوص در پشت دندان‌ها به سمت داخل دهان). هر یک از این روش‌ها نیز دید کمتری دارند، اما موضوع بحث ما در اینجا عمدتاً پلاک‌های شفاف متحرک است که رایج‌ترین نوع ارتودنسی نامرئی محسوب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: بهترین دکتر ارتودنسی در ایران کیست؟
مزایای ارتودنسی شفاف:
مهم‌ترین دلایل محبوبیت ارتودنسی نامرئی عبارت‌اند از:
- تقریباً نامرئی بودن: همان‌طور که از نامش پیداست، بزرگ‌ترین مزیت الاینر شفاف جنبه زیبایی آن است. این پلاک‌ها از پلاستیک شفاف ساخته شده‌اند و وقتی روی دندان قرار می‌گیرند از فاصله معمولی تقریباً دیده نمی‌شوند. بنابراین اطرافیان متوجه ارتودنسی شما نخواهند شد و ظاهر لبخند شما حین درمان تغییری نمی‌کند. این ویژگی برای بزرگسالانی که در محیط کار یا اجتماع نمی‌خواهند لبخند فلزی داشته باشند بسیار ارزشمند است. شما می‌توانید با اعتماد به نفس لبخند بزنید بدون اینکه کسی از وجود دستگاه ارتودنسی در دهانتان آگاه شود.
- قابل برداشتن در زمان دلخواه: برخلاف براکت‌های ثابت، الاینرهای شفاف متحرک هستند و هر زمان که نیاز باشد می‌توانید آنها را از دهان خارج کنید. البته باید طبق دستور پزشک اکثر ساعات شبانه‌روز در دهان باشند، اما حداقل در حین غذا خوردن و آشامیدن می‌توانید پلاک‌ها را بردارید. این بدان معناست که برخلاف ارتودنسی سیمی، هنگام درمان با الاینر هیچ محدودیت غذایی ندارید؛ هر غذایی را که دوست دارید می‌توانید بخورید چون دستگاهی روی دندان‌ها هنگام غذا نیست. همچنین در مواقع خاص مثل جلسات مهم، عروسی‌ها یا هنگام ورزش می‌توانید موقتاً پلاک را دربیاورید (البته نباید این زمان‌ها طولانی و بیش از حد مجاز شود). قابلیت درآوردن دستگاه همچنین به این معنی است که بهداشت دهان آسان‌تر است؛ شما پلاک را برمی‌دارید و مثل همیشه مسواک و نخ دندان می‌زنید و سپس آن را سر جای خود می‌گذارید. هیچ قسمت دشوار یا غیرقابل دسترسی برای تمیز کردن وجود ندارد، در نتیجه خطر پوسیدگی و بیماری لثه در طول درمان کاهش می‌یابد.
- راحتی بیشتر و عدم آسیب به بافت‌ها: الاینرهای پلاستیکی صاف و بدون لبه‌های تیز هستند. در نتیجه اغلب احساس راحتی بیشتری در دهان ایجاد می‌کنند و برخلاف سیم و براکت، معمولاً باعث خراشیدگی یا زخم در مخاط دهان نمی‌شوند. بسیاری از بیماران پس از عادت کردن به وجود پلاک، آن را کاملاً راحت توصیف می‌کنند. فشار وارد شده برای حرکت دندان‌ها در هر پلاک معمولاً ملایم و تدریجی است، بنابراین درد شدید معمولاً وجود ندارد (هرچند ممکن است یکی دو روز اول هر مرحله کمی احساس فشار یا ناراحتی باشد که طبیعی است). به طور کلی ارتودنسی شفاف از نظر فیزیکی تجربه ملایم‌تری نسبت به براکت‌های فلزی است.
- دفعات ویزیت کمتر: در درمان با پلاک شفاف، پس از طراحی و ساخت سری الاینرها، بیمار چند مجموعه پلاک را دریافت می‌کند که باید به ترتیب استفاده کند. لذا نیاز نیست هر ماه برای تنظیم دستگاه به مطب مراجعه شود. معمولاً فواصل ویزیت‌های کنترل ارتودنسی نامرئی طولانی‌تر است (مثلاً هر ۶ تا ۸ هفته یک بار) چون پزشک فقط روند حرکت دندان‌ها را بررسی می‌کند و در صورت لزوم دستور تعویض به پلاک بعدی را می‌دهد. بنابراین اگر فردی به دلیل مشغله کاری یا دوری مسیر نمی‌تواند ماهانه به دندانپزشک مراجعه کند، ارتودنسی شفاف برای او از این لحاظ گزینه مناسبتری خواهد بود.
- مزیت‌های جانبی دیگر: برخی مطالعات گزارش کرده‌اند که در مواردی که ناهنجاری دندان‌ها خفیف باشد، مدت درمان با الاینر حتی می‌تواند کوتاه‌تر از براکت‌ها باشد. همچنین کسانی که به بهداشت دهان خود خیلی اهمیت می‌دهند (مثلاً افراد مستعد بیماری لثه یا پوسیدگی) پلاک متحرک را ترجیح می‌دهند چون می‌توانند مرتباً دندان‌ها را کامل تمیز کنند. افزون بر این، در درمان با الاینر معمولاً دفعات اورژانس ارتودنسی کمتر است؛ یعنی مشکلی مثل شکستن سیم یا زخم شدید اتفاق نمی‌افتد که نیاز به مراجعه فوری داشته باشد. تمامی این موارد باعث شده ارتودنسی نامرئی برای بسیاری از بیماران جذاب باشد.
معایب ارتودنسی شفاف:
با وجود مزایای چشمگیر، ارتودنسی نامرئی معایبی نیز دارد که باید در تصمیم‌گیری به آنها توجه کرد:
- وابسته بودن به همکاری بیمار: شاید مهم‌ترین نکته در موفقیت درمان با الاینر شفاف این است که بیمار کاملاً منظم از آن استفاده کند. پلاک‌ها فقط وقتی مؤثرند که حداقل ~22 ساعت در شبانه‌روز روی دندان‌ها باشند. اگر کسی الاینر خود را زیاد از دهان خارج کند یا فراموش کند آن را بگذارد، درمان به تعویق می‌افتد و نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد. بنابراین این روش برای کودکان کم‌سن یا افرادی که احتمالا همکاری لازم را ندارند توصیه نمی‌شود. در واقع ارتودنسی نامرئی برای کودکان خردسال چندان مناسب نیست چون توقع اینکه یک کودک هر روز تقریباً ۲۲ ساعت پلاک را در دهان نگه دارد واقع‌بینانه نیست. برای کودکان و نوجوانان کم‌سن اغلب همان ارتودنسی ثابت پیشنهاد می‌شود که نیاز به انضباط شخصی ندارد و نتیجه پایدارتری در آنان خواهد داشت.
- عدم کارایی در موارد پیچیده: ارتودنسی شفاف محدودیت‌هایی از نظر قدرت حرکت‌دهی دندان‌ها دارد. در نامنظمی‌های جزئی تا متوسط معمولاً نتایج بسیار خوبی با الاینر گرفته می‌شود، اما در مشکلات ارتودنسی شدید (مثلاً چرخش شدید دندان، روی‌هم‌افتادگی‌های زیاد، مشکلات اسکلتی فک) الاینر به تنهایی ممکن است کارآمد نباشد. در چنین مواردی پزشک ممکن است ترکیبی از درمان‌ها یا حتی براکت‌های ثابت را توصیه کند. به طور کلی براکت‌های سیمی کنترل دقیق‌تری روی حرکات پیچیده دندان‌ها اعمال می‌کنند و برای مال‌اکلوژن‌های دشوار ابزار موثر‌تری هستند. بنابراین کسی که مشکلات شدیدی دارد، شاید کاندید مناسبی برای پلاک شفاف نباشد یا در صورت استفاده، زمان درمانش طولانی‌تر و نتایجش محدودتر گردد.
- هزینه بالاتر: ساخت الاینرهای شفاف نیازمند فناوری پیشرفته (اسکن و طراحی دیجیتال) و ساخت سفارشی هر پلاک در لابراتوار است. به همین دلیل معمولاً هزینه‌ی درمان نامرئی بیشتر از درمان با براکت‌های معمولی است. البته هزینه نهایی به تعداد پلاک‌های مورد نیاز و تعرفه متخصص نیز بستگی دارد، اما در کل بسیاری از بیماران ارتودنسی شفاف باید بودجه‌ی بالاتری نسبت به ارتودنسی سیمی در نظر بگیرند.
- نیاز به مراقبت هنگام خارج کردن پلاک: از آنجا که باید پلاک‌های نامرئی را موقع غذا خوردن درآورد، این کار برخی اوقات می‌تواند دردسرساز باشد. برای مثال هنگام صرف غذا در جمع یا رستوران، باید به صورت نسبتاً مخفیانه الاینر را از دهان خارج کنید و در جعبه مخصوص بگذارید که گم نشود. پس از غذا نیز باید دندان‌ها را مسواک بزنید و پلاک را مجدداً در دهان قرار دهید؛ زیرا وجود هرگونه خرده‌ی غذایی در زیر پلاک می‌تواند باعث رشد باکتری، ایجاد بوی بد دهان و حتی پوسیدگی شود. این مراحل برای برخی افراد در محیط کار یا میهمانی‌ها خوشایند نیست. علاوه بر این، پلاک‌های شفاف چون قابل درآوردن هستند ممکن است گم شوند یا آسیب ببینند؛ مثلاً اگر درآورده و در دستمال بگذارید ممکن است ناخواسته دور ریخته شود. در صورت گم شدن یک الاینر، درمان متوقف می‌شود تا پلاک جایگزین ساخته شود که هزینه اضافه و زمان بیشتر خواهد برد.
- لزوم رعایت بهداشت پس از هر وعده غذایی: همان‌طور که گفته شد باید بعد از غذا دندان‌ها را تمیز کرده و سپس الاینر را استفاده کرد. این بدان معناست که فردی که از ارتودنسی نامرئی استفاده می‌کند شاید مجبور شود روزانه چندین مرتبه مسواک بزند. این برای حفظ سلامت دندان‌ها ضروری است اما در مقایسه با براکت ثابت (که مسواک معمول صبح و شب کافی است) زحمت بیشتری دارد.
با مرور مزایا و معایب بالا، می‌توان دید که ارتودنسی نامرئی بیشتر بر جنبه راحتی و زیبایی تأکید دارد و برای افرادی مناسب است که حتماً می‌خواهند دستگاه ارتودنسی دیده نشود یا بتوانند آزادانه غذا بخورند و بهداشت راحت‌تری داشته باشند. اما از سوی دیگر، این روش برای موفقیت نیازمند انضباط بالای بیمار است و در همه موارد نیز کاربرد ندارد.
مقایسه ارتودنسی شفاف و ارتودنسی سیمی
حال که با ویژگی‌های هر دو روش آشنا شدیم، جمع‌بندی تفاوت‌ها و نقاط قوت و ضعف ارتودنسی سیمی و شفاف به ما کمک می‌کند تصمیم بهتری بگیریم. در جدول ذهنی زیر، این دو روش را در جنبه‌های مختلف مقایسه می‌کنیم:
| معیار مقایسه | ارتودنسی سیمی (ثابت) | ارتودنسی شفاف (الاینر) |
|---|---|---|
| اثربخشی در مشکلات پیچیده | مناسب طیف خفیف تا شدید؛ کنترل دقیق حرکات | مناسب خفیف تا متوسط؛ در موارد پیچیده کارایی محدودتر |
| نمای ظاهری حین درمان | کاملاً مشهود (فلزی/سرامیکی) | نامرئی/کم‌جلب‌توجه |
| راحتی و احساس در دهان | احتمال زخم/آزردگی در شروع؛ عادت‌پذیر | پلاستیک صاف و راحت‌تر؛ معمولاً بدون خراش مخاط |
| قابلیت برداشتن دستگاه | غیرقابل‌برداشت تا پایان درمان | قابل‌برداشت (باید روزانه ~22 ساعت استفاده شود) |
| بهداشت دهان و دندان | تمیزکردن دشوارتر؛ نیاز به دقت بالا | تمیزکردن آسان‌تر (برداشتن الاینر هنگام مسواک/نخ) |
| تغییرات سبک زندگی/تغذیه | محدودیت خوراکی‌های سفت و چسبناک | محدودیت غذایی خاص ندارد؛ باید پس از هر وعده دندان‌ها تمیز شوند |
| طول مدت درمان | در موارد پیچیده معمولاً سریع‌تر به نتیجه می‌رسد | در موارد خفیف مشابه یا گاهی کوتاه‌تر؛ در پیچیده‌ها طولانی‌تر |
| تعداد ویزیت‌های دوره‌ای | معمولاً ماهانه برای تنظیم سیم/براکت | معمولاً هر ۶–۸ هفته؛ تعویض الاینر در منزل |
| سن و شرایط مناسب | قابل استفاده برای همه سنین؛ برای کودکان/همکاری کم ایده‌آل | مناسب نوجوانان مسئولیت‌پذیر و بزرگسالان؛ نیازمند همکاری بالا |
| هزینه درمان | معمولاً کمتر | معمولاً بیشتر به‌دلیل ساخت سفارشی الاینر |
| ریسک گم‌شدن/شکستن دستگاه | کم (ثابت است) | بیشتر (قابل‌برداشت؛ امکان گم‌شدن/آسیب) |
| کنترل و پیش‌بینی‌پذیری | بسیار بالا برای حرکات پیچیده | خوب در حرکات محدود/برنامه‌ریزی‌شده |
کدام روش بهتر است و چگونه انتخاب کنیم؟
با توجه به موارد گفته‌شده، نمی‌توان یک پاسخ قطعی داد که ارتودنسی شفاف بهتر است یا سیمی – همه چیز بستگی به شرایط فردی بیمار و اولویت‌های او دارد. هر کدام از این دو روش نقاط قوت و ضعفی دارند که باید بر اساس وضعیت دندان‌های شما سنجیده شوند. ارتودنسی سیمی برای اصلاح مشکلات بزرگ و پیچیده قوی‌تر و مؤثرتر است و احتمالاً نتیجه‌ی نهایی دقیق‌تری می‌دهد؛ در عوض ارتودنسی نامرئی از نظر زیبایی و راحتی در طول درمان برتری دارد و برای موارد خفیف گزینه مطلوبی محسوب می‌شود. همچنین مسائلی مانند هزینه، مدت زمان درمان، میزان همکاری‌ای که می‌توانید داشته باشید و ترجیح شخصی نسبت به دیده شدن یا نشدن دستگاه، همگی در تصمیم‌گیری دخیل هستند.
بهترین راه این است که ابتدا اطلاعات خود را درباره مزایا و معایب هر دو روش کامل کنید (که امیدواریم این مقاله در همین راستا به شما کمک کرده باشد) و سپس با یک متخصص ارتودنسی مشورت مستقیم داشته باشید. پزشک با معاینه‌ی دقیق دهان و دندان‌های شما و در نظر گرفتن شرایط منحصر‌به‌فردتان، می‌تواند تشخیص دهد که کدام روش درمانی برای شما مناسب‌تر است. ممکن است حتی ترکیبی از روش‌ها یا راهکارهای دیگری نیز وجود داشته باشد که برای وضعیت خاص شما بهتر جواب بدهد. بنابراین تصمیم نهایی را با راهنمایی حرفه‌ای متخصص بگیرید تا هم از نتیجه درمان رضایت کامل داشته باشید و هم در طی مسیر درمان احساس آسودگی کنید.
در هر صورت چه با براکت‌های سیمی فلزی تصمیم به صاف کردن دندان‌هایتان بگیرید و چه با الاینرهای شفاف نامرئی، رسیدن به لبخندی زیبا و دندان‌هایی سالم و مرتب هدف اصلی است. هر دو روش در صورتی که به درستی به‌کار گرفته شوند، در نهایت قادرند لبخند دلخواه شما را برایتان به ارمغان آورند. مهم آن است که روش متناسب با شرایط خود را انتخاب کرده و درمان را با همکاری کامل ادامه دهید. با رعایت توصیه‌های دندانپزشک، پس از طی دوران درمان (چه با پلاک چه با براکت)، از نتیجه‌ای که می‌گیرید خشنود خواهید بود و لبخند زیبایی که به دست می‌آورید ارزش تمام زحمات را خواهد داشت.
